Wanneer stop je met zweefvliegen?

Ooit heb ik met Jan van Os zitten filosoferen over de vraag “wanneer is nu het goede moment gekomen om te stoppen met het zelfstandig (PIC) vliegen”. Zeker als de keuze niet door een keuringsarts gemaakt wordt en je zelf dit punt moet bepalen, is dit een lastig besluit. Het is iets waar je veel mensen mee ziet worstelen.

Er zijn grofweg vier fases in je vliegers carrière; De eerste fase, nadat je solo bent gekomen en je licentie hebt gehaald ( voor velen tussen 17 en 23 jaar) ga je ervaring opdoen. Na een paar honderd vluchten krijgen velen het zelfverzekerde gevoel. Je kan veel aan, grenzen worden verlegd en dit is niet altijd risicoloos. Deze periode zie je ook een toename van incidenten, soms kleine die een wake up call zouden kunnen zijn, maar soms ..

Vervolgens breekt er in de tweede fase een periode aan waarin we ouder worden, je krijgt een baan een eigen huis een andere verantwoordelijkheid en meestal neemt het vliegen iets af. Risico’s nemen dan ook af ondanks het minder vliegen, waarschijnlijk omdat men voorzichtiger wordt.

En dan in fase drie, alles privé op de rails, rond de veertig jaar, het vliegen een beetje bijgehouden in de voorafgaande periode en redelijk wat ervaring. Je gaat weer grenzen verkennen. Een beetje meer risico' s nemen, want je hebt toch genoeg vlieguren, er niet aan denkend dat deze voornamelijk in het verre verleden liggen. Ook in deze fase ligt over confidentie dus op de loer en is er een hogere risico’s op incidenten.

Ben je ook daar goed doorheen gekomen? Dan zie je dat mensen meer met verstand vliegen, ze nemen geen onnodige risico' s. Je merkt dat, bijvoorbeeld instructeurs rond de vijftig zestig jaar, het beste inzicht tonen in wat wel en niet geoorloofd is.

Dan breekt de vierde fase aan; onvermijdelijk een periode met een hogere leeftijd, zeg maar boven 60 a 70 jaar. Je hebt veel vliegervaring, je hebt de risico periodes doorstaan, er lijkt eigenlijk niet veel aan de hand, op 1 ding na. Overzicht en reactievermogen neemt met de leeftijd af. En dan zijn er nog alle kleine medische onvolkomenheden (waarvoor je niet afgekeurd wordt), maar deze kunnen ze elkaar wel versterken. En dan zie je daarnaast nog weleens een behoorlijk toegenomen eigenwijsheid. Het is logisch dat je jou plezier niet wil laten afpakken. Maar de kans dat je een gevaar wordt voor jezelf en voor een ander neemt behoorlijk toe. Je moet dus zelf extra opletten! Gelukkig kan je omgeving je daarbij helpen.

Wat zou een verstandige zet zijn als je deze leeftijd bereikt? Neem iemand (of een paar mensen) waarvan je weet dat ze zich niets aantrekken van jouw 'eigenwijsheid' in vertrouwen. Maak een afspraak met deze mensen dat ze waarschuwen en eventueel adviseren bij incidenten, hoe gering dan ook. Je bewijst dan niet alleen jezelf een grote dienst, maar ook de anderen. Maak het dus bespreekbaar en pas je vliegplezier aan. Er zijn dan nog zat leuke dingen die je in deze wereld kunt doen, bijvoorbeeld vliegen met een safetypilot.

Jan van Os was een instructeur met heel veel ervaring, die zelf heel erg worstelde met deze vraag, was al op leeftijd, maar besloot wel zijn vliegen af te bouwen. En zoals gelukkig vele anderen is hij op zeer hoge leeftijd rustig heengegaan en iedereen denkt nu met plezier aan hem terug. Ook wat waard toch

Bob begon in 1974 als scholierlid-zweefvlieger. Hij bezit al 31 jaar een Prefect PH 198; bovenaan dit bericht is een andere Prefect te zien in Bungeestart. Later kocht Bob ook een Sedbergh en inmiddels deelt hij met zijn zoon een Motortutor.